نرسی قربان، کارشناس حوزه اقتصاد انرژی در مورد جنگ روسیه علیه اوکراین و تبعات و تاثیرات آن بر حوزه انرژی خصوصا در مورد اروپا به خبرنگار سایت خبری مدارا گفت: «همانطور که میدانید بیش از یک سوم گاز اروپا را روسیه تامین میکند. شاید هم کمی بیش از یک سوم. در نتیجه هم روسیه به لحاظ درآمدی متکی به اروپا است و هم اروپا برای دریافت گاز به روسیه اتکا دارد. در واقع اگر این وضعیت ادامه پیدا کند هر دو طرف متضرر خواهند شد اما ضرر برای اروپاییان بیشتر خواهد بود.»
او ادامه داد: «از طرف دیگر مساله نفت هم تحت تاثیر این جنگ قرار دارد. روسیه بیش از ۵ میلیون بشکه نفت به اروپا صادر میکند. فیالواقع مقداری نفت روسیه هم جایگزین نفت ایران شده که قبلا به اروپا میرفته است. البته هنوز تحریمهای مربوط به انرژی انجام نشده اما اگر تحریمهای علیه روسیه شدیدتر شود، این میزان نفت هم به اروپا صادر نخواهد شد.»
نرسی قربان همچنین افزود: «اخیرا آژانس بینالمللی انرژی با انتشار بیانیهای اعلام کرد که آمریکا و ۳۰ کشور دیگر عضو این نهاد با آزادسازی ۶۰ میلیون بشکه نفت از ذخایر اضطراری خود موافقت کردند تا اختلالاتی که بعد از جنگ روسیه علیه اوکراین ایجاد شده، تا حدودی کنترل شود. اما این میزان بشکه نفت در بررسی و مقایسه با صادرات روسیه و وضعیت پیش از این جنگ به نظر میرسد که برای ۱۰ تا ۱۲ روز کفایت میکند. به همین دلیل نمیتوان گفت تاثیر دراز مدتی در پی خواهد داشت.»
این کارشناس حوزه انرژی توضیح داد: «در مورد گاز اما حتی راهکاری کوتاه مدت وجود ندارد و به بازه زمانی حدود ۴ تا ۵ سال برای جایگزینی گاز روسیه نیاز است. مثلا برای ایجاد خطوط انتقال گاز از ایران به اروپا یا سرمایهگذاری برای مایع کردن گاز و ارسال به اروپا نه تنها سرمایه عظیمی نیاز دارد بلکه حداقل بین ۵ تا ۶ سال زمان لازم است تا این کار انجام شود.»
او در پاسخ به این سوال که به فرض احیای برجام اساسا ایران میتواند جایگزین روسیه برای گاز اروپا باشد یا خیر توضیح داد: «در مورد انتقال گاز ایران به اروپا مطالعات بسیار و گفتوگوهای بسیاری انجام شدهاست. حتی میتوان گفت از ۵۰ سال پیش تا کنون بحث انتقال گاز ایران به اروپا مطرح بوده و قرار بود خط لولهای که از کنگان شروع میشود به اروپا برود. این انتقال هم یا باید از طریق ترکیه یا از طریق دریا باشد. هر دوی اینها هم مستلزم خطوط انتقال جدید است که طولانی و پرخرج است. در واقع برای کوتاه مدت و میان مدت احتمال انتقال گاز ایران به اروپا تقریبا صفر است. مگر این که از خط لوله انتقال گاز به ترکیه را ادامه دهند که میزان آن بسیار محدود است.»
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که آیا جنگ روسیه علیه اوکراین تبعات اقتصادی بلند مدت برای روسیه و سایر کشورها خواهد داشت نیز گفت: «بدون شک در شرایط اقتصادی و مناسبات اقتصادی تغییرات عمدهای صورت میگیرد. برخی این جنگ روسیه علیه اوکراین را به ۱۱ سپتامبر تشبیه میکنند و معتقدند این جنگ بازی را عوض میکند. همچنین ایران موقعیت بسیار خوبی دارد تا بتواند از جنبه نفتی اقداماتی انجام دهد تا بازارهای نفتی که قبلا از دست داده بود و جای خالی آن را روسیه پر کرده بود تا حدودی رونق ببخشد. البته همه اینها منوط بر این است که برجام به نتیجه برسد. ایران هم مقداری نفت روی دریا آماده دارد و هم میتواند صادراتش را اضافه کند و بازیگر خوبی برای این کمبود نفتی که در اروپا حس خواهد شد، باشد.»
*خبرنگار: مرجان زهرانی