پرخوری عصبی در سالمندان

پرخوری عصبی در سالمندان یکی از مشکلاتی است که تعداد زیادی از سالمندان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. مهم‌ترین عواملی که در بروز آن نقش دارند، افسردگی و انزوا هستند. هر ساله، بسیاری از سالمندان به دلیل عوارض ناشی از این دو مشکل، جان خود را از دست می‌دهند.

به عبارت دیگر، از دست دادن ناگهانی استقلال به دلیل بیماری، احساس انزوا و بروز یأس و ناامیدی می‌تواند به بروز پرخوری عصبی در سنین بالا منجر شود. در این زمینه نیاز به پرستار سالمند افزایش می‌یابد. در این مقاله با ما همراه باشید تا با مسئله پرخوری عصبی در افراد مسن آشنا شوید.

پرخوری عصبی چیست؟

پرخوری عصبی در سالمندان یا اختلال بولیمیا یکی از مهم‌ترین مشکلات روانشناختی مرتبط با تغذیه است. در این اختلال، فرد قادر به کنترل میزان غذا خوردن خود نیست و در نتیجه حجم زیادی از غذا را در یک دوره کوتاه مصرف می‌کند. این پرخوری‌ها معمولاً همراه با احساس گناه و شرم شدید از خود هستند که می‌تواند منجر به افسردگی، اضطراب و حتی مشکلات جدی در روابط اجتماعی و شخصی فرد شود. احساس نارضایتی از بدن و ترس از افزایش وزن، از ویژگی‌های اصلی این اختلال هستند و اغلب منجر به رفتارهای جبرانی می‌شود.

افراد مبتلا به اختلال پرخوری عصبی معمولاً بعد از دوره‌های پرخوری به تلاش برای جبران می‌پردازند. این جبران‌ها می‌تواند شامل روش‌هایی مانند استفراغ عمدی، استفاده از ملین‌ها یا روزه‌داری باشد. در مواردی، افراد برای کاهش اثرات پرخوری، به انجام ورزش‌های سنگین یا پر فشار روی می‌آورند.

علت پرخوری عصبی در سالمندان

اختلال پرخوری سالمندان ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود که هر یک به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر رفتار غذایی آنها تأثیر می‌گذارد. در ادامه به بررسی مهم‌ترین علت پرخوری عصبی در سالمندان، می‌پردازیم:

1. افزایش سن و کاهش تحرک بدنی: با بالا رفتن سن، فعالیت بدنی و تحرک سالمندان کاهش می‌یابد. این کاهش تحرک معمولاً به دلیل مشکلات جسمی مانند درد مفاصل، ضعف عضلانی یا بیماری‌های مزمن اتفاق می‌افتد. برخی از سالمندان برای کاهش استرس، به پرخوری روی می‌آورند.
2. افسردگی و مشکلات روانی: افسردگی یکی از مشکلات شایع در میان سالمندان است و می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ از جمله مشکلات مالی، از دست دادن عزیزان یا شریک زندگی یا احساس عدم ارزشمندی. در بسیاری از موارد، افسردگی باعث کاهش انگیزه برای انجام فعالیت‌های روزمره می‌شود و افراد برای پر کردن خلأ عاطفی خود ممکن است به پرخوری روی آورند.
3. احساس تنهایی و انزوای اجتماعی: یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای بسیاری از سالمندان، احساس تنهایی و انزوای اجتماعی است. هرچه سن بالا می‌رود، سالمندان دوستان و خانواده کمتری دارند و احساس انزوا و بی‌پناهی بیشتری می‌کنند. این احساسات به پرخوری منجر می‌شوند.

در مجموع، پرخوری در سالمندان می‌تواند نتیجه‌ای از مشکلات جسمی، روانی و اجتماعی متعدد باشد. شناسایی علل اصلی این اختلال و پرداختن به آنها، به پیشگیری و درمان پرخوری در این گروه سنی کمک می‌کند.

علائم پرخوری عصبی در سالمندان

ممکن است برای شما نیز سوال پیش بیاید که پرخوری در سالمندان چه علائمی دارد و چگونه می‌توان آن را شناسایی کرد. در ادامه، برخی از رایج‌ترین علائم پرخوری عصبی در سالمندان آورده شده است:

1. مصرف بیش از اندازه مواد غذایی در فواصل زمانی کوتاه: سالمندانی که در فواصل زمانی کوتاه، مقدار زیادی غذا می‌خورند، حتی اگر احساس گرسنگی نداشته باشند، ممکن است نشانه‌ای از پرخوری داشته باشند.
2. تمایل به مصرف مواد غذایی بدون احساس گرسنگی: یکی از علائم بارز پرخوری در سالمندان، تمایل به خوردن غذا حتی زمانی است که بدن نیازی به آن ندارد.
3. ناتوانی در کنترل میزان مواد غذایی مصرفی: سالمندانی که نمی‌توانند میزان غذایی که مصرف می‌کنند را کنترل کنند، اغلب به میزان زیادی از غذاهای پرکالری و پرچرب مصرف می‌کنند.
4. مصرف غذا به صورت پنهانی: برخی از سالمندان ممکن است به دلیل احساس گناه یا شرم از مصرف زیاد غذا، آن را به صورت مخفیانه انجام دهند.

عوارض پرخوری عصبی در سالمندان

علائم پرخوری عصبی در سالمندان شاید در ابتدا زیاد واضح نباشد، اما اگر به درستی درمان نشود، می‌تواند به معضلی جدی تبدیل شود که تاثیرات منفی زیادی بر سلامت جسمی و روانی فرد خواهد گذاشت. برخی از عوارض پرخوری سالمندان عبارتند از:

1. افکار خودآزاری و خطرات روانی: پرخوری می‌تواند منجر به بروز مشکلات روانی جدی شود. بسیاری از افراد مبتلا به پرخوری به دلیل احساس گناه و شرم از رفتار خود، دچار افکار خودآزاری و حتی افکار مربوط به خودکشی می‌شوند.
2. مشکلات گوارشی و هضمی: یکی از تاثیرات مستقیم پرخوری، ایجاد مشکلات گوارشی است. خوردن غذاهای زیاد و سنگین می‌تواند به اختلالات هضمی، رفلاکس معده، التهاب معده و حتی زخم معده منجر شود.
3. پوسیدگی دندان‌ها و آسیب به لثه‌ها: مصرف زیاد خوراکی‌های شیرین، چرب و غیرمفید برای دندان‌ها می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان‌ها و آسیب به لثه‌ها شود. این مشکل به خصوص در افرادی که به طور مکرر در حال پرخوری هستند، بسیار شایع است.
4. مشکلات قلبی و عروقی: یکی از عواقب جدی پرخوری، افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی است. افزایش وزن ناشی از پرخوری می‌تواند باعث فشار خون بالا، افزایش سطح کلسترول و مشکلات قلبی مانند حملات قلبی یا سکته مغزی شود.

به نقل از سایت eatingdisorderhope:

« یکی از بسیاری از باورهای غلط در مورد اختلالات خوردن این است که این اختلالات فقط در جوانان رخ می دهد. به همین دلیل، اختلالات خوردن در میانسالان یا سالمندان اغلب نادیده گرفته می شود یا اشتباه تشخیص داده می شود. بسیاری از اوقات، افرادی که در اواخر عمر مبتلا به پرخوری عصبی هستند، چندین دهه است که با این اختلال دست و پنجه نرم می کنند.»

درمان پرخوری عصبی در سالمندان

پرخوری عصبی (بولیمیا) یک اختلال پیچیده و احساسی است که می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت جسمی و روانی فرد وارد کند. علت پرخوری عصبی در سالمندان با تغییرات در رفتار غذایی همراه است. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین روش‌های درمانی این اختلال می‌پردازیم:

1. درمان شناختی رفتاری (CBT): در درمان شناختی رفتاری، هدف اصلی کمک به بیمار در شناسایی و تغییر افکار منفی و تحریف‌شده که بر رابطه فرد با غذا و تصویر بدنی او تاثیرگذار است. این روش به فرد کمک می‌کند تا با بررسی و تحلیل افکار و باورهای نادرست، نگرش‌های جدید و سالمی در مورد بدن خود ایجاد کند.
2. رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT): رفتار درمانی دیالکتیکی که یکی از زیرمجموعه‌های درمان شناختی رفتاری است، به ویژه برای افرادی که در کنترل احساسات و هیجانات خود مشکل دارند، مفید است.
3. روان درمانی مبتنی بر خانواده (FBT): در درمان مبتنی بر خانواده، بیمار تحت حمایت مستقیم اعضای خانواده قرار می‌گیرد. در این روش، والدین یا نزدیکان فرد مبتلا به پرخوری عصبی مسئولیت دارند تا رژیم غذایی فرد را تحت کنترل قرار دهند و به او در تنظیم وعده‌های غذایی و میزان مصرف غذا کمک کنند.

سخن پایانی

هر فرد سالمند نیازهای مراقبتی خاص و متفاوتی دارد که شناسایی دقیق آن‌ها تنها توسط یک متخصص مجرب امکان‌پذیر است. به همین دلیل، خدمات مراقبتی در زمینه پرخوری عصبی در سالمندان باید به‌طور خاص و بر اساس شرایط فردی هر سالمند طراحی و ارائه گردد. روش‌های جامع مراقبت از سالمندان که بر عادات سالم زندگی مانند تغذیه مناسب، ورزش منظم و حفظ ارتباطات اجتماعی تمرکز دارند، می‌توانند تأثیر چشمگیری در بهبود و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان داشته باشند.