بازار با نوسان و هیجان، قدرت پول ملی را خوابانده است

مینا علی اسلام سایت خبری مدارا؛ بر اساس اصول اقتصادی، کاهش نرخ ارز برابر با افزایش قدرت پول ملی است. اما واقعیت بازار ایران دست برتر پول ملی را در معاملات نشان نمی دهد.

در دو هفته اخیر، قیمت دلار در بازار آزاد ایران کاهش قابل توجهی داشته است. نرخ دلار از حدود ۱۰۵ هزار تومان به کانال ۸۵ هزار تومان سقوط کرده است و در برخی موارد حتی به ۸۰ هزار تومان نیز رسیده است. این کاهش به عوامل مختلفی از جمله سیگنال‌های مثبت مذاکرات ایران و آمریکا و تحولات سیاسی منطقه‌ای نسبت داده شده است و گفته می شود با نشانه های مثبت از روند مذاکرات که بسیاری بر آن تاکید دارند و می گویند بخش سخت ماجرا گذشته و تعیین تیم های کارشناسی گواه توافق بر سر اصول است، این روند کاهش نرخ ارز ادامه دار بوده و به زیر ۷۰ تومان خواهد رسید.

خوب باید در بازار تحولاتی رخ دهد اما اکنون هیچ سیگنالی در بازار برای کاهش قیمت کالاهای اساسی و خدمات، شاهد نیستیم. برخی صاحب نظران می گویند ما اکنون در حال کار با قیمت های تاثیر گرفته از دلار هشتاد هزار تومانی زمستان ۱۴۰۳ هستیم و معمولا قیمت ها تا شش ماه تحت تاثیر نوسان و افزایش نرخ هستند. با این تفسیر باید همچنان ناامید از تاثیر خوش بینی بازار به روند مذاکرات باشیم و حداقل دو تا سه ماه دیگر برای دیدن اولین نشانه های ثبات در بازار انتظار بکشیم. اما این تمام ماجرا نیست…

همزمان با کاهش قیمت دلار، دلار توافقی در حال رشد است و در حالی که اواخر سال گذشته بین ۶۸ تا ۶۹ هزار تومان در نوسان بود، روز یکشنبه، آخرین روز فرودین ماه از ۷۱ هزار تومان هم فراتر رفت. این یعنی رشد قیمت در بازار کالا و خدمات کشور. به این موارد دقت کنید:

• افزایش ۳۰ درصدی قیمت مواد غذایی در بازار به ترتیبی که حتی گوشت تنظیم بازاری دولتی هم چهل درصد افزایش قیمت داشته است و بهای حبوبات تا ۱۵۳ درصد رشد داشته است، این افزایش در مورد برنج هم مشهود است و اینها یعنی تورم شدید کالاهای اساسی مورد مصرف مردم
• افزایش ۳ میلیون تومانی حداقل هزینه تامین معیشت خانوار در ابتدای سالجاری؛ حداقل هزینه تأمین معیشت خانوارهای کارگری در ابتدای سال ۱۴۰۴ حدود ۲۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان برآورد شده است.
• نرخ تورم هم افزایشی است؛ بر اساس گزارش‌ها، نرخ تورم سالانه در حدود ۳۲ درصد باقی مانده است، اما تورم نقطه به نقطه و ماهانه افزایش داشته‌اند. تورم نقطه به نقطه به ۳ درصد رسیده و تورم ماهانه نیز ۴.۱ درصد گزارش شده است.

آنچه بعنوان مصرف کننده در بازار شاهدیم این نیست که ما اکنون در حال خرید کالاهایی با قیمت دلار هشتاد یا نود هزار تومانی سال قبل هستیم. خیر، بازار نوسان و هیجان را می شناسد و تا قطعی شدن ثبات، تولید کننده و دلال برای مصرف کننده انواع تحلیل ها را بابت گرانی خدمات و محصول شان ارائه می دهد. چراکه تا وقتی

• ساختار بازار غیررقابتی باشد و دست دلال ها باز تر از تولید کننده در تعیین قیمت
• انتظارات تورمی بالا باشد و فروشندگان و مصرف‌کنندگان به ثبات سیاست‌های اقتصادی اعتماد عملی نشان ندهند
• چسبندگی قیمت‌ها به دلایل مختلف، مانند هزینه‌های ثابت تولید و توزیع، به راحتی کاهش نمی‌یابند
• عدم شفافیت در نظام توزیع رخ نمایی نکند

همچنان اثرات کاهش نرخ ارز به مصرف‌کننده نهایی یعنی من و شمایی که این مطلب را می خوانید، منتقل نخواهد شد و هر روز در لحظه خرید از فروشنده می شنویم که من با قیمت فلان خریدم و هنوز بازار ثبات ندارد. پس باید با دقت در رفتارهای اقتصادی خود پیش رویم. هیجان بر بازار سایه انداخته و هر روز با کاهش قیمت دلار، صف فروش طولانی تر می شود. یادمان نرود که این هیجانات و نوسانات تا عوامل زیر بنایی اقتصادی رو به بهبود و اصلاح نگذارند همچنان باقی است و حتی قدرت پول ملی تحت تاثیر کاهش نرخ دلار هم نمی تواند دست نامرئی بازار را بخواباند.