اقدام تهران در سفر گروسی به ایران یک «عقب نشینی بهنگام» بود

به گزارش مدارا، علی بیگدلی در ارزیابی موارد مطرح شده در سخنرانی جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص ایران و برجام گفت: جو بایدن برخلاف روسای پیشین ایالات متحده به خصوص دونالد ترامپ، بسیار با ملایمت در خصوص مساله ایران صحبت کرد و دیگر از خط و نشان‌های سابق علیه ایران خبری نبود و رئیس‌جمهور جدید آمریکا خیلی کوتاه و دوستانه به موضوع برجام پرداخت. اینکه آمریکا گفته آماده بازگشت به برجام از طریق مذاکرات وین است و ایران هم ابراز تمایل کرده امر مثبتی است اما میان انتظارات دو طرف و واقعیت روی میز فاصله بسیار زیاد است که مساله بازگشت به برجام هنوز محقق نشده است.

وی ادامه داد: ایران اعتقادش بر این است که باید به برجام سال ۲۰۱۵ برگردیم که عمر آن در سال ۲۰۲۵ به پایان می‌رسد و این در حالی است که رئیس جمهور آمریکا در نخستین سخنرانی خود خواستار افزایش این زمان به سال ۲۰۵۰ شد و این کار را برای ایران مشکل می‌کند. همچنین شاهد هستیم که به رغم مخالفت تهران، مساله بسط این مذاکرات به سایر موضوعات فیمابین همچنان مورد بحث است که چهار حوزه حقوق بشر، مساله موشکی، سیاست منطقه‌ای ایران و عدم همکاری اقتصادی با گروه‌های مقاومت را در بر می‌گیرد.

وی افزود: در نتیجه اختلاف میان دو طرف زیاد است و هر دو طرف باید سطح انتظارات خود را اندکی کاهش دهند؛ ایران خواستار آن است که آمریکا از همه تحریم‌های وضع شده علیه تهران دست بکشد که این امری محال است و در چندین دور مذاکرات همین مساله، راه را برای پیشرفت بسته است و این در حالی است که هر دو طرف خواهان احیای برجام هستند. در همین راستا آمریکا اعلام کرده بود که می‌تواند بصورت پله به پله تحریم‌ها را بردارد اما ایران نپذیرفته است و این در حالی است که برداشته شدن تحریم‌ها در اختیار رئیس‌جمهور آمریکا نیست و وی از فرمان اجرایی استفاده می‌کند که شخصا می‌تواند کشورها را تحریم کند اما از ۱۵۰۰ الی ۱۷۰۰ تحریم علیه ایران بسیاری توسط کنگره تصویب شده و در اختیار رئیس‌جمهور نیست. بنابراین ما اگر بخواهیم به یک توافقی برسیم باید مقداری سطح انتظارات و نوع نگاهمان را به مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی تغییر دهیم؛ چرا که نگاهی که ۴۲ سال داشتیم به هیچ نتیجه‌ای نرسیده پس قابل قبول نیست مانند سخنرانی آقای رئیسی فقط بگوییم آمریکا مورد اعتماد نیست بلکه باید اختلافات دو کشور را در بستر دیپلماسی و مذاکره حل کنیم. 

این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که شاهد بودیم در سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران اندکی با دید تساهل و تسامح برخورد شد و در نهایت نیز از صدور قطعنامه در شورای حکام جلوگیری به عمل آمد،‌ آیا امکان دارد در نهایت در خصوص پروسه احیای برجام نیز شاهد چنین رویکردی باشیم، گفت: در این سفر بر اساس مصوبه اسفندماه مجلس به آقای گروسی اعلام شد که بازرسان آژانس اجازه دسترسی به فیلم دوربین‌های خود در تاسیسات هسته‌ای را ندارند و این در حالی است که وی عنوان کرد که آژانس نسبت به فعالیت چهار سایت در ایران نگرانی‌هایی دارد و اگر ایران با بازرسی موافقت نکند، ممکن است منجر به صدور قطعنامه در شورای حکام شود که این مساله از برجام هم مهم‌تر است و البته با سخنرانی بسیار ضعیف آقای اسلامی در آژانس، گویا مقرر شده مدیرکل این نهاد مجددا به ایران سفر کرده و با رئیس‌جمهور دیدار کند و اجازه دسترسی به سایت‌ها را بگیرد. من در همان روز سفر آقای گروسی این اقدام را عقب‌نشینی به هنگام نامیدم. 

بیگدلی در پاسخ به این سوال که آیا امکان دارد مذاکرات وین نیز مشمول همین «عقب‌نشینی بهنگام» شود، گفت: هنوز نمی‌دانیم و هنوز مشخص نیست اما اگر ایران بخواهد در این مذاکرات راه به جایی ببرد، باید کمی سطح انتظارات خود را کاهش داده و مباحث خود را به موضوعات اقتصادی متمرکز کرده و خود را در موضوعات بی اهمیت درگیر نکند.