تصویر پاکبان پل نیایش اصالت نَدارد / سکوت شهرداری تهران؛ گمانه‌زنی رسانه‌ها

به گزارش سایت خبری مدارا؛ ساعت ۲ بامداد جمعه بیستم بهمن، قتل مردی ۲۰ ساله به پلیس پایتخت گزارش داده شد که با گذشت بیش از ۱۴ روز از وقوع حادثه که بعدتر از آن به عنوان یک جنایت یاد شد، هنوز اطلاعات دقیقی از مقتول منتشر نشده است.

خبر این جنایت هولناک ۹ روز پس از وقوع آن در رسانه‌ها منتشر و واکنش بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی و مردم را به دنبال داشت.

بررسی‌ها حاکی از آن بود که مقتول کارگر شهرداری بوده و شب حادثه به همراه همکارانش مشغول نظافت مسیر روگذر اتوبان نیایش بودند، که این حادثه هولناک رخ می‌دهد.

یکی ازهمکاران پاکبان به قتل رسیده که شاهد این جنایت بوده به پلیس گفت‌: ما با پیمانکار شهرداری تهران کار می‌کنیم. شب حادثه مشغول شستن و نظافت دیواره‌های روگذر بودیم که ناگهان خودروی پژو پرشیای مشکی مقابل‌مان توقف کرد از خودرو پیاده شد و به سمت‌ ما آمد و بدون هیچ مقدمه‌ای با همکارمان گلاویز شد و او را از بالای پل به پایین انداخت. ما فوراً به سمت او رفتیم تا مانع فرارش شویم، اما قاتل ما را هم تهدید کرد و گفت اگر به دنبالش برویم، ما را هم به پایین پرتاب می‌کند. او سپس سوار ماشینش شد و با همراهانش فرار کرد.

به دنبال وقوع این قتل هولناک، قاضی محسن اختیاری بازپرس جنایی تهران دستور داد تا جسد به پزشکی قانونی انتقال یابد، دوربین‌های مداربسته مورد بازبینی قرار بگیرد تا با به دست آمدن شماره پلاک خودروی قاتل، وی شناسایی و دستگیر شود تا انگیزه‌اش از این جنایت هولناک مشخص شود. جست و جو برای شناسایی و دستگیری راننده پژو نتیجه داد و ماموران موفق شدند ظهر شنبه یعنی ۲۱ بهمن وی را دستگیر کنند. فرد مورد نظر در بازجویی‌ها به قتل اعتراف کرد و ادعا کرد: «من در حال گذر از آن مسیر بودم که ناگهان چشمم به مقتول و دوستانش افتاد. تصور کردم که آن‌ها قصد اهانت به پرچم‌هایی که کنار اتوبان به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب نصب شده بود را دارند و می‌خواهد آن را از بین ببرد. به پلیس هم زنگ زدم و موضوع را گزارش کردم. با این حال نتوانستم آرام بنشینم، از ماشین پیاده شدم و پس از درگیری با مقتول وی را هل دادم که پرت شد پایین و جان باخت.»

متهم ادامه داد: «من اصلاً نمی‌دانستم که آن‌ها کارگر و در حال نظافت خیابان هستند.»

این ادعای قاتل در حالی مطرح شد که پاکبان‌های حاضر روی پل تاکید داشتند که ما مشغول نظافت مسیر روگذر اتوبان نیایش بودیم و کاری به پرچم‌ها نداشتیم.

همشهری آنلاین، رسانه وابسته به شهرداری تهران کمی پس از انتشار این گفت وگوی قاتل، خبر را از روی خروجی خود حذف کرد و پس از آن خبر را بدون عبارت «اهانت به پرچم» منتشر کرد که مورد توجه کاربران در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها قرار گرفت.

خبر قتل پاکبان در کمتر از چند ساعت تبدیل به هشتک در بستر شبکه‌های اجتماعی به ویژه توییتر شد. صد‌ها توییت از سوی کاربران درباره این اتفاق منتشر شد و نخستین واکنش‌ها هم این بود که نام و مشخصات این پاکبان چیست و اهل کجاست و چرا دستگاه قضایی و شهرداری چیزی از مشخصات این پاکبان اعلام نمی‌کنند؟

سکوت چند روزه و رسانه‌ای نشدن نام پاکبان پل نیایش حساسیت مردم نسبت به این اتفاق را بیشتر کرد تا اینکه در جلسه روز سه‌شنبه هفته گذشته، دوم اسفندماه شورای شهر و در حاشیه بررسی بودجه شهرداری برای سال ۱۴۰۳، علیرضا زاکانی در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص جزییات این قتل و مشخصات پاکبان گفت: «از بیان ابعاد و جزیبات مرگ پاکبان از حوزه اختیارات ما خارج است.»

مهدی چمران، رئیس شورای شهر هم در یک اظهار نظر عجیب گفت: «اطلاعی از جزئیات حادثه ندارم، اما حوادثی که عمدتاً شبانه رخ می‌دهد مسئله تصادفات است و لباس و رنگ‌هایی پیش بینی می‌کنند.»

رئیس شورای شهر تهران در حالی با خونسردی کامل و بدون حس مسئولیت‌پذیری در برابر شهروندان از این جنایت به عنوان تصادف یاد می‌کند که همانطوریکه پیشتر به آن اشاره کردیم قاتل در اظهاراتش در برابر قاضی اختیاری صراحتاً به قتل اعتراف کرده و گفته بود که مقتول را از روی پل به پایین هل داده است.

اما ماجرای جایی حائز اهمیت می‌شود که همشهری در گفت وگوی دوم خود با قاتل، بر ابهامات ماجرا اضافه می‌کند. همشهری این بار هم بدون اشاره به مشخصات پاکبان می‌نویسد: «عامل قتل پاکبان، ۲۵ ساله و دارای مدرک لیسانس داست و با پدرش در زمینه کارهای ساختمانی فعالیت می‌کند. او از اشتباهی که مرتکب شده به شدت پشیمان است.»

این رسانه وابسته به شهرداری در ادامه اضافه می‌کند: «این مرد جوان می‌گوید واقعاً قصد گرفتن جان پاکبان را نداشته و حتی وقتی او از روی پل به پایین پرتاب کرده هم فکر نمی کرد، پاکبان زنده نماند.» اما سوال اینجاست که چطور می‌شود یک نفر را از روی پل به پایین پرتاب کرد و بعد انتظار داشت که آن فرد، زنده بماند؟

قاتل در ادامه با اشاره به این نکته که «احساس مسئولیت شدیدی دارد» به همشهری گفته: «فکر کردم او (پاکبان) قصد سرقت پرچم را دارد. نمی دانستم او برای نظافت آنجاست. نمی دانستم که آنها کارگر هستند و در حال نظافت خیابان.» در حالیکه همکاران پاکبان جان باخته صراحتاً به قاضی اختیاری گفته بودند که ما مشغول نظافت بودیم که فرد مورد نظر از پژوی مشکی رنگی خودش پیاده شد و به سمت ما حمله کرد. ضمن اینکه قاعدتاً نظافت کردن، ابزار نظافت هم می‌خواهد (فرض بر اینکه لباس فرم به تن نداشتند) که حتماً همراه این پاکبان‌ها بوده و بعید است که قاتل متوجه این نشده باشد که افرادی که در محل حضور دارند، قصدشان اهانت و یا سرقت پرچم نبوده. آن هم در حالیکه می‌گوید مدتی را در خودرو منتظر رسیدن پلیس نشسته و بعد خودش شخصاً دست بکار شده است.

قاتل همچنین مدعی شده: «وقتی پلیس نیامد تصمیم گرفتم خودم دست به کار شوم و به کارگر جوان تذکر بدهم که بی خیال سرقت شود. رفتم به سمت مقتول و گفتم سارقی؟ بعد با هم درگیر شدیم. هلش دادم که ناگهان از روی پل افتاد پایین. من هم فکر کردم که کار سرقت او را ناتمام گذاشته ام.»

این در حالی است که بازهم همکاران پاکبان مقتول با قاضی گفته بودند که راننده پژوی مشکی رنگ بدون هیچ مقدمه‌ای به سمت آنها هجوم برده. پس اساساً اینکه قاتل مدعی شده قصدش تذکردادن بوده و با آنها گفت وگو کرده نمی‌تواند صحت داشته باشد. ضمن اینکه اینجا هم قاتل درحالی مدعی است که قصدش تذکر بوده که پاکبان‌های حاضر در محل جنایت می‌گویند: «ما وقتی به سمت قاتل رفتیم تا مانع فرارش شویم، ما را هم تهدید کرد و گفت اگر به دنبالش برویم، ما را هم به پایین پرتاب می‌کند.»

این یعنی که فرد موردنظر با آگاهی کامل پاکبان را از روی پل به پایین پرتاب کرده و حتی سایر پاکبان‌ها را هم تهدید به پرت کردن کرده. بنابراین ادعای او با توجه به اظهارات پاکبان‌های حاضر در روی پل نیایش نمی‌تواند قابل استناد باشد ضمن اینکه طبق ادعای پاکبان‌ها، قاتل تنها نبوده و قطعاً اظهارات همراهان او می‌تواند نکات ابهام در پرونده را کمی روشن کند.

با این وجود در حالیکه هیچگونه اطلاعی از مشخصات پاکبان از سوی پیمانکار شهرداری منتشر نشده، روز چهارشنبه برخی رسانه‌های فارسی زبان در خارج از کشور با انتشار یک تصویر مدعی شدند که پاکبان مورد نظر نامش «الیاس محمدی و اهل افغانستان است.» هر چند تا لحظه تنظیم این گزارش به غیر از دو فرد مسئولی که در بالا به آن اشاره کردیم در رابطه با این جنایت اطلاعاتی در اختیار رسانه‌ها قرار ندادند اما در رابطه با صحت‌سنجی تصویری که به نام پاکبان شهرداری در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده دو کارشناس در حوزه هوش مصنوعی که تمایلی به درج نام خود در گزارش را نداشتند در رابطه با تصویر مورد نظر به مدارا گفتند که بررسی‌های ما نشان می‌دهد که این تصویر اصالت ندارد و احتمالاً توسط هوش مصنوعی و فتوشاپ تهیه و تنظیم شده است.

یکی از آنها اضافه می‌کند: بعد از تحقیقات بسیار گسترده در شبکه‌های اجتماعی توییتر و اینستاگرام و کانال‌های خبری تلگرام به این چند تصویر رسیدم
که همگی آنها در پس زمینه توسط فتوشاپ کار شده است. اولین رسانه‌ای هم که تصویر را به نام پاکبان منتشر کرده بود شبکه من‌ و‌ تو بود که با یک کار گرافیکی عکس و پست را یکی کرده بودند در حالیکه اگر تصویر مورد نظر اختصاصی است و سندیت دارد را قاعدتاً نباید دستکاری می‌کردند.

این کارشناس حوزه اینترنت می‌گوید: نکته بعدی که بسیار مهم است و نشان می‌دهد تصویر توسط هوش مصنوعی تهیه شده نور و سایه در عکس است.
نحوه قرار گرفتن انگشت‌ها روی لباس‌ها، بند لباس هم نشان می‌دهد که این تصویر ساختگی است. زیرا این تقارن و ظراف به کارگرفته شده غیرطبیعی است.

به عنوان مثال در این تصویر شبکه من ‌و تو به جیب و آستین نگاه کنید. در واقع آستین این عکس با جیب یکی شده. به موازات همان خط پایین‌تر یک فاصله بین انگشت‌ها در تصویر است. عموماً در تصاویر غیر واقعی که طی این چند مدت توسط هوش مصنوعی منتشر شده انگشت‌ها را به همین ترتیبی که گفته شد، تهیه کرده است.

این کارشناس حوزه هوش مصنوعی ادامه می‌دهد که: در این تصاویر، آستین فرد مورد نظر کاملاً مشهود است که عکس کاملاً تقلبی است. در کنار ساعت هم مشخصاً آستین به لباس چسپیده و اگر روی انگشت دقت کنید (دو تا دست انگشت آخر دقت کنید) می‌بینید این انگشت طبیعی نیست و عکس کاملا فیک بوده
و با دلایلی که به آن اشاره کردم، نمی‌توان اصالت تصویر را تایید کرد.

یکی دیگر از کارشناسان این حوزه به مدارا می‌گوید: وقتی به لباس دقت می‌کنید، هودی قسمت بالا سمت چپ یک بند از کلاه آویزان است. سمت راست هم کاملاً نامیزان است که این نا هماهنگی و غیرواقعی بودن به ما می‌گوید که این تصویری که به نام پاکبان پل نیایش منتشر شده نمی‌تواند قابل استناد باشد.

هرچند مدارا نمی‌تواند این ادعاهای مطرح شده از سوی کارشناسان درباره هویت پاکبان را رد و یا تایید کند اما عدم شفافیت در این ماجرا باعث شده تا رسانه‌ها با گمانه‌زنی ها متعدد بر ابهامات این پرونده اضافه کنند.