تنوع مصرف انرژی در بخش خانگی و راه های بهینه سازی

مینا علی اسلام خبرنگار سایت خبری مدارا نوشت: بخش خانگی و تجاری یعنی بخش های غیر صنعتی در کشورمان سهم قالب توجهی از مصرف انرژی را به خود اختصاص می دهند. در کنار این واقعیت، دو انرژی گاز و برق(الکتریسته) بواسطه کاربری آسان و درصد پایین آلودگی، بیشترین سهم را در تامین انرژی ساختمان ها دارند.

با اتکا به این دو گزاره، می توان دریافت که انرژی مصرفی در ساختمان در بخش های غیر صنعتی، قابل توجه است و حتی سهم مصارف تجاری و صنعتی یا به تعبیری دیگر بخش تولیدی را تحت تاثیر آثار کمبود انرژی در مقاطع مختلف سال قرار می دهد. مثلا در زمستان مصرف بالای گاز خانگی، سوخت رسانی به نیروگاه های مولد برق را با مشکل مواجه می کند یا در تابستان مصرف بالای برق در بخش خانگی، توان تولید نیروگاه های برق را کاهش داده و شبکه را دچار قطعی های مکرر می سازد.

بخش خانگی و سرانه مصرف ساختمان ها، مبحث قابل توجهی در فرایند تولید و انتقال و عرضه انرژی است و ما در این جا سعی داریم با سبد مصرف انرژی ساختمان و راهکارهای کاهش مصرف انرژی در این بخش آشنا شویم.

مهمترین مصرف انرژی در ساختمان ها برای گرمایش و سرمایش و روشنایی است. در کشور ما ۳۴ % از انرژی، تقریبا یک سوم انرژی، در این بخش مصرف می شود. وسایل و مصرف کننده های انرژی در ساختمان ها نیز از دو منبع گاز و برق تامین می شوند اما بیشترین مصرف از انرژی متوجه برق است چراکه اکثر لوازم خانگی داخل منزل و هم چنین سیستم روشنایی با برق کار می کنند. متاسفانه نور و آب و باد و زباله هم در سیستم ساختمان سازی کشورمان به ندرت مولد انرژی بوده و وارد سیستم مصرفی در ساختمان می شوند. در واقع سهم انرژی های تجدید پذیر در صنعت ساختمان سازی ایران آنقدر ناچیز است که در آمارها نشانی از آن نیست.

انرژی های تجدید پذیر قابل استفاده در ساختمان

• انرژی های تجدیدپذیر خورشیدی: به روشهای مختلف می تواند در صنعت ساختمان سازی به کار گرفته شود از جمله: نور طبیعی. سیستمهای خورشیدی.سیستم ذخیره گرما و گرمایش و سرمایش خورشیدی.
• انرژی های تجدیدپذیر باد: به علت اینکه وزش باد در زمستانها سریعتر می باشد ، زمانیکه نیاز بیشتری به برق داریم، استفاده از این روش میتواند بسیار کارآمد باشد.
• انرژی های تجدیدپذیر زمین گرمایی: برای برطرف کردن نیاز انرژی و گرم کردن ساختمان، مخصوصا در فصل زمستان میتوان از گرمای درون زمین به طور مستقیم استفاده کرد. برای این کار می توان از پمپ های حرارتی زمین گرمایی استفاده نمود.
• انرژی های تجدیدپذیر حاصل از زباله: یکی از کاربردهای استفاده از زباله تامین انرژی الکتریسیته می باشد. به طور متوسط از هر تن زباله ۵۲۵ کیلو وات الکتریسیته تولید می شود که این مقدار معادل انرژی بدست آمده از یک چهارم تن زغال سنگ یا بشکه نفت است
• انرژی های تجدیدپذیر آب: در داخل ساختمان، آب می تواند نوسان درجه حرارت را کاهش دهد. یکی از دلایل عمده وجود حوض آب و درخت در حیاط اغلب خانه های حاشیه کویری این است که به رطوبت هوا اضافه و هوا را معتدل تر می کند

راهکارهای کاهش مصرف انرژی در ساختمان

بیشترین سهم مصرف انرژی کشور در گروه غیرصنعتی و بیش از ۳۰ درصد اتلاف انرژی در کشور مربوط به بخش خانگی و در صنعت ساختمان است. از دیدگاه انرژی، انتخاب و کاربرد مصالح ساختمان، تجهیزات و سیستم های تاسیسات، نوع طراحی و معماری ساختمان و حتی نحوه اجرای طرح ساختمان، در میزان مصرف انرژی ساختمان تاثیر بسیار زیادی دارد.

راه کارهایی برای کاهش، بهینه سازی و مدیریت مصرف در ساختمان وجود دارد که در چند بخش قابل تفکیک است:

• بهینه سازی در بخش گرمایشی
• به کار گیری درزگیرهای بادوام، از نفوذ و خروج هوا گرم
• نصب پنجره های دوجداره UPVC استاندارد
• تعمیر، سرویس منظم و عایق کاری لوله و تجهیزات موتورخانه
• عایق کاری ساختمان(می توان دمای داخل سـاختمان را در زمستان تا ۵ درجه گرم تر نگه داشت)
• بهینه سازی در بخش سرمایش
• انتخاب یک سیستم سرمایش کم مصرف
• سرویس و تعمیرات پیشـگیرانه کولرهای گازی(تا بیست درصد راندمان را افزایش می دهد)
• عایق کاری(می توان دمای داخل سـاختمان را در تابستان تا ۱۰ درجه خنک تر نگه داشت)
• بهینه سازی در بخش روشنایی
• استفاده از لامپ های کم مصرف به جای لامپ های التهابی
• اسـتفاده از کلیدهای زمان دار در راهروها و محل های عبور
• انتخاب و نصب یک نورگیر مناسب( درکاهش مصرف انرژی روشنایی، گرمایش و سرمایش کمک کننده است)
• تعویض لامپ های مهتابی که در حال چشمک زدن هستند

۲۱ درصد اتلاف انرژی از طریق پنجره ها، ۲۱ درصد از طریق کف ساختمان ها و ۳۶ درصد از دیوارها صورت می گیرد. این روند اتلاف انرژی و سهم بالای بخش خانگی در مصرف، لزوم اجرای دقیق مبحث ۱۹ در ساختمان سازی را ایجاب می کند که به این موضوع در مطالب آتی بیشتر می پردازیم.