قانون جدید تابعیت آلمان برای ایرانی ها چیست؟

بررسی قوانین شهروندی آلمان برای ایرانیان ۲۰۲۵

با توجه به تغییرات تازه در قوانین شهروندی آلمان، ایرانیانی که تمایل دارند تابعیت این کشور را دریافت کنند، با فرصت‌ها و مسیرهای تازه‌ای روبه‌رو شده‌اند. اصلاحات قانونی اخیر آلمان که از ژوئن ۲۰۲۴ به اجرا درآمده، روند دریافت تابعیت را ساده‌تر کرده و امکان دو تابعیتی بودن را برای بسیاری فراهم ساخته است. در ادامه، نگاهی جامع به شرایط، روش‌ها و جزئیات مهم اخذ تابعیت آلمان برای ایرانی‌ها در سال ۲۰۲۵ خواهیم داشت.

شرایط عمومی اخذ تابعیت آلمان (Naturalization)

رایج‌ترین روش دریافت تابعیت آلمان، از طریق اقامت بلندمدت و قانونی در این کشور است. بر اساس قانون جدید، متقاضیان تابعیت باید حداقل ۵ سال در آلمان اقامت قانونی داشته باشند. پیش از اصلاحات سال ۲۰۲۴، این مدت زمان ۸ سال بود، اما برای تشویق جذب مهاجران واجد شرایط، این مدت کاهش یافته است.

از جمله شرایط اصلی دریافت تابعیت از این طریق می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داشتن اقامت دائم (Niederlassungserlaubnis) یا نوعی از اقامت بلندمدت معتبر.
• اثبات تمکن مالی؛ یعنی متقاضی نباید وابسته به کمک‌های اجتماعی دولت باشد.
• تسلط کافی به زبان آلمانی، در سطح B1 مطابق با چارچوب اروپایی.
• قبولی در آزمون شهروندی آلمان (Einbürgerungstest) که شامل پرسش‌هایی درباره تاریخ، سیاست، حقوق و فرهنگ این کشور است.
• پایبندی به قوانین اساسی آلمان (Grundgesetz) و رد صریح هرگونه ایدئولوژی ضد دموکراتیک یا افراط‌گرایانه.
• نداشتن سابقه کیفری جدی.
• امکان داشتن تابعیت دوگانه برای ایرانیان

یکی از مهم‌ترین اصلاحات قانون تابعیت در سال ۲۰۲۴، حذف شرط انصراف از تابعیت قبلی است. بر اساس این قانون، از ۲۷ ژوئن ۲۰۲۴، آلمان به شهروندان خود اجازه می‌دهد تابعیت کشور دیگری را نیز حفظ کنند، بدون اینکه تابعیت آلمانی‌شان به خطر بیفتد. همین موضوع برای ایرانیانی که پیش‌تر به دلیل اجبار به انصراف از تابعیت ایرانی خود از گرفتن شهروندی آلمان صرف‌نظر می‌کردند، جذابیت زیادی دارد. البته همچنان در برخی شرایط خاص و بنا بر نظر مقامات، امکان رد درخواست تابعیت دوم وجود دارد، اما در مجموع شرایط نسبت به گذشته بسیار آسان‌تر شده است.

تابعیت آلمان از طریق ازدواج

مهاجرت به آلمان از طریق ازدواج با یک شهروند آلمانی به‌تنهایی تضمینی برای دریافت تابعیت نیست. شخص خارجی باید حداقل ۳ سال در رابطه ازدواجی و ۲ سال به‌طور قانونی در آلمان زندگی کرده باشد. همچنین، تسلط به زبان آلمانی، ادغام در جامعه و عدم وابستگی مالی به دولت از شروط اصلی مهاجرت به آلمان و دریافت تابعیت است. در صورت رعایت این شرایط، فرد می‌تواند برای تابعیت اقدام کند.

تابعیت آلمان از طریق تولد فرزند

کودکانی که از ۱ ژانویه ۲۰۰۰ به بعد در خاک آلمان متولد شده‌اند، اگر یکی از والدین‌شان حداقل ۵ سال به‌طور مداوم و قانونی در آلمان زندگی کرده و اقامت دائم داشته باشد، می‌توانند به‌صورت خودکار شهروند آلمان شوند. این قانون به‌ویژه برای خانواده‌های ایرانی که سال‌هاست در آلمان زندگی می‌کنند، یک مزیت بزرگ به شمار می‌آید و نیازی به طی مراحل طولانی قانونی ندارد.

تابعیت آلمان از طریق سرمایه‌گذاری

برخلاف برخی کشورها، سرمایه‌گذاری مستقیم در آلمان منجر به دریافت فوری تابعیت نمی‌شود، اما می‌تواند زمینه‌ساز اخذ اقامت دائم شود که در نهایت به تابعیت منتهی خواهد شد. برای این مسیر، سرمایه‌گذار باید:

• حداقل ۵ سال در آلمان زندگی کرده باشد.
• اثبات کند که فعالیت اقتصادی او سودآور و مفید برای اقتصاد آلمان است.
• حداقل ۵ شغل دائمی تمام‌وقت ایجاد کرده باشد.
• فاقد سابقه کیفری باشد و سابقه مدیریتی یا کارآفرینی معتبر ارائه دهد.

نحوه دریافت تابعیت آلمان؛ بررسی مراحل گام‌به‌گام

دریافت تابعیت آلمان، فرآیندی چندمرحله‌ای اما مشخص است که با آگاهی و برنامه‌ریزی درست، می‌تواند بدون دغدغه طی شود. اگر حداقل ۵ سال اقامت قانونی در آلمان دارید و واجد شرایط هستید، با طی مراحل زیر می‌توانید برای شهروندی این کشور اقدام کنید.

مراجعه به اداره ملیت (Staatsangehörigkeitsbehörde)

اولین قدم، ثبت درخواست در اداره ملیت محلی محل زندگی‌تان است. این اداره مسئول بررسی درخواست‌های تابعیت و راهنمایی شما در تکمیل فرم‌ها، آماده‌سازی مدارک و پرداخت هزینه‌ها است. بسته به ایالت محل سکونت، مراحل ممکن است اندکی متفاوت باشند، اما اصول کلی یکسان است.

شرکت در آزمون شهروندی (Einbürgerungstest)

تمام متقاضیان بین ۱۶ تا ۶۷ سال باید در آزمون شهروندی شرکت کنند، مگر اینکه از آن معاف شده باشند (مثلاً به دلیل داشتن مدرک دانشگاهی مرتبط با حقوق یا علوم سیاسی در آلمان). این آزمون شامل ۳۳ سوال چهارگزینه‌ای از موضوعاتی مانند تاریخ، سیاست، قوانین و فرهنگ آلمان است که از میان ۳۰۰ سوال رایج انتخاب می‌شوند. شما باید حداقل به ۱۷ سوال پاسخ صحیح دهید تا قبول شوید. مدت زمان آزمون ۶۰ دقیقه است و هزینه آن ۲۵ یورو است. پس از قبولی، گواهی‌نامه‌ای دریافت می‌کنید که همراه سایر مدارک به اداره ملیت ارائه خواهد شد.

ارسال مدارک و درخواست کامل

پس از آماده‌سازی مدارک لازم و دریافت نتیجه آزمون، باید درخواست کامل خود را به اداره ملیت ارسال کنید. این کار ممکن است به‌صورت حضوری یا آنلاین انجام شود، بسته به سیاست‌های هر منطقه. مدارک مورد نیاز معمولاً شامل موارد زیر خواهد بود:

• پاسپورت معتبر
• گواهی اقامت دائم یا بلندمدت
• مدرک زبان آلمانی سطح B1 یا بالاتر
• گواهی قبولی آزمون شهروندی
• گواهی پرداخت مالیات و عدم وابستگی به کمک‌های اجتماعی
• فرم‌های تکمیل‌شده درخواست تابعیت

پرداخت هزینه‌های اداری

برای بررسی درخواست تابعیت، باید هزینه‌ای پرداخت شود:

• ۲۵۵ یورو برای هر بزرگسال
• ۵۵ یورو برای کودکان زیر ۱۸ سال

پرداخت این مبلغ معمولاً در زمان ارسال درخواست انجام می‌شود و بدون آن، پرونده بررسی نمی‌شود.

بررسی و تصمیم‌گیری

پس از تحویل مدارک، فرآیند تصمیم‌گیری آغاز می‌شود که ممکن است تا ۱۸ ماه به طول بینجامد. در این مدت، ممکن است از شما مدارک تکمیلی درخواست شود یا مصاحبه حضوری انجام شود. مسئولان بررسی می‌کنند که شما با جامعه آلمانی ادغام شده‌اید و شرایط قانونی را دارید.

مهاجرت به آلمان و دریافت تابعیت

در مجموع، قانون جدید تابعیت آلمان در سال ۲۰۲۴، مسیر دریافت شهروندی را برای ایرانیان ساده‌تر و انعطاف‌پذیرتر کرده است. کاهش مدت اقامت مورد نیاز پس از مهاجرت به آلمان، امکان حفظ تابعیت قبلی و تسهیل شرایط برای خانواده‌ها و سرمایه‌گذاران، همگی نشان‌دهنده سیاست مهاجرپذیرتر آلمان هستند. با در نظر گرفتن این تغییرات برای مهاجرت به آلمان، ایرانیان بیشتری می‌توانند با امید و چشم‌اندازی روشن‌تر، برای زندگی بلندمدت و دریافت پاسپورت آلمانی برنامه‌ریزی کنند. این فرصتی طلایی برای ساخت آینده‌ای پایدار در یکی از کشورهای پیشرفته جهان است.