ماهی قزل آلا پرورشی | بررسی روشهای پرورش، اکوسیستم مناسب و تغذیه آنها
ماهی قزل‌آلا از جمله جذاب‌ترین گونه‌های آبزی است که در اکوسیستم‌های آب شیرین سراسر جهان زندگی می‌کند. از نهرهای دست‌نخورده کوه‌های راکی تا دریاچه‌های آرام اسکاندیناوی، این ماهی همواره توجه ماهیگیران، پژوهشگران و دوستداران طبیعت را به خود جلب کرده است.
ماهی قزل‌آلا از جمله جذاب‌ترین گونه‌های آبزی است که در اکوسیستم‌های آب شیرین سراسر جهان زندگی می‌کند. از نهرهای دست‌نخورده کوه‌های راکی تا دریاچه‌های آرام اسکاندیناوی، این ماهی همواره توجه ماهیگیران، پژوهشگران و دوستداران طبیعت را به خود جلب کرده است.
در این مقاله، به بررسی ماهی قزل آلا پرورشی پرداخته و گونه‌های مختلف، چرخه زندگی، زیستگاه، عادات غذایی، چالش‌های حفاظتی و … را مرور خواهیم کرد.
خرید ماهی قزل آلا پرورشی
اگر به دنبال ماهی سالمون اصل و قزل‌آلای تازه و باکیفیت برای تهیه یک غذای دریایی لذیذ هستید، ماهی‌فروشی آنلاین رهنما گزینه‌ای ایده‌آل برای شماست. در این فروشگاه، انواع قزل‌آلای تازه و متنوع و با رعایت بالاترین استانداردهای بهداشتی به دست شما می‌رسد. با خرید از رهنما، می‌توانید از تنوع گسترده، صید روز و کیفیت عالی ماهی‌ها بهره‌مند شوید و با خیالی آسوده سالم‌ترین و خوشمزه‌ترین قزل‌آلا را برای خود و عزیزانتان تهیه کنید. علاوه بر این، تجربه خرید آسان، ارسال سریع و پرداخت امن از دیگر مزایای فروشگاه رهنما محسوب می‌شود.
دلایل رونق پرورش قزل‌آلا در ایران چیست؟
کمبود منابع آبی و نیاز به پروتئین سالم، اهمیت بهره‌برداری چندمنظوره از آب، ازجمله پرورش ماهی را افزایش داده است. ماهیان پرورشی شامل گونه‌های سردابی و گرمابی هستند و قزل‌آلای سردابی در دمای ۱۲ تا ۱۸ درجه و آب شفاف با اکسیژن کافی رشد می‌کند. شوری آب می‌تواند رشد آن را کاهش دهد. پرورش ماهی در ایران از سال ۱۳۰۱ آغاز شد و به دلیل کاهش ذخایر طبیعی، توسعه آبزی‌پروری گسترش یافت. امروزه هزاران مزرعه پرورش ماهی فعال هستند و قیمت ماهی قزل آلا به عوامل محیطی و پرورشی وابسته است.
ویژگی‌های کلی ماهی قزل آلا پرورشی
ماهی قزل آلا را می‌توان در طول سال پرورش داد. به ازای هفت لیتر آب در ثانیه، یک تن ماهی برداشت می‌شود و حداقل فضای موردنیاز برای پرورش ۱۰۰ مترمربع است.
روشهای پرورش قزل آلا
- حوضچه‌ای: استخرهای پلاستیکی، گالوانیزه یا بتنی با قطر ۳ تا ۱۰ متر و عمق ۱ تا ۳ متر، که امکان تنظیم تراکم و استفاده از سیستم فیلتراسیون و هوادهی را دارند.
- کانال‌های بتنی: رایج در مناطق دارای رودخانه‌های پرآب، بدون نیاز به اکسیژن‌دهی و تمیزکاری مداوم.
- استخر خاکی (سیستم دانمارکی): کم‌هزینه و آسان برای ساخت، اما کنترل آلودگی و اکسیژن‌دهی مشکل است.
- قفس پرورشی: ارزان‌ترین روش در دریاها و دریاچه‌های آب شیرین، اما در شرایط نامساعد نگهداری آن دشوار است.
- سواحل محصور: استفاده از تور برای ایجاد محیطی کنترل‌شده در سواحل شیب‌دار، با امکان پرورش متراکم ماهی.
گونه‌های مختلف ماهی قزل‌آلا و ویژگی‌های زیستی آن
- قزل‌آلای رنگین‌کمان: بومی آمریکای شمالی، سازگار، رشد سریع، مقاوم به تغییرات محیطی، تخم‌ریزی از دی تا اردیبهشت، وزن تا ۹ کیلوگرم.
- قزل‌آلای خال قرمز: بومی آب‌های کوهستانی، کوچک‌تر، گوشتخوار، حساس به تغییرات محیطی، تخم‌ریزی در پاییز و زمستان.
قزل‌آلای رنگین‌کمان برای تخم‌ریزی مهاجرت می‌کند و توانایی حفظ محل تولد را دارد. همچنین قزل آلا رنگین‌کمان مقاوم‌تر، سریع‌تر رشد می‌کند، کمتر گوشتخوار است و برای پرورش مناسب‌تر از خال قرمز است.
مقایسه دو نوع ماهی قزل‌آلا برای پرورش
ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان نسبت به قزل‌آلای خال‌قرمز برای پرورش مناسب‌تر است. این ماهی به راحتی با محیط سازگار می‌شود، تمایل بیشتری به اهلی شدن دارد و از غذاهای دستی استفاده می‌کند. همچنین، مقاومت بیشتری در برابر درجات آب و کمبود اکسیژن دارد و نسبت به بیماری‌ها مقاوم‌تر است. رشد این ماهی سریع‌تر و تخم‌ریزی آن در زمان کوتاه‌تری انجام می‌شود. تغذیه‌اش بیشتر از انواع کرم‌ها و نرم‌تنان است، و در شرایط مناسب، در ۷-۹ روز وزن آن از ۲ گرم به ۲۵۰ گرم می‌رسد.
اکوسیستم مناسب برای ماهی قزل آلا پرورشی
اکوسیستم مناسب برای پرورش قزل‌آلا به شرایطی مانند بستر شنی، آب شفاف، سرد و سرشار از اکسیژن نیاز دارد. قزل‌آلا رنگین‌کمان نسبت به سایر آزادماهیان تحمل بیشتری به حرارت و کمبود اکسیژن دارد و در شرایط مشابه، رشد سریعتری نسبت به قزل‌آلا قهوه‌ای دارد. تخم‌ریزی این ماهی بستگی به دما دارد؛ در دمای ۵ درجه، تخم‌ها در ۸۲ روز کامل می‌شوند، ولی در دمای ۲۰ درجه این زمان به ۵ روز کاهش می‌یابد.
امروزه روش‌هایی برای پیشبرد تخم‌ریزی مانند تخم‌گیری گزینشی، نور مصنوعی و تزریق هورمون‌ها استفاده می‌شود. دما نقش مهمی در رشد جنین دارد و ماهی قزل‌آلا رنگین‌کمان در دمای ثابت ۱۵ درجه سانتی‌گراد هر ماه ۲.۵ سانتیمتر رشد می‌کند.
برای تولید قزل‌آلا رنگین‌کمان با سرعت رشد بالا، باید آنها را در دمای ۱۵ درجه سانتی‌گراد نگهداری کرده و هنگام رسیدن به بلوغ دما را کاهش داد.
غذای ماهی قزل آلا پرورشی
در پرورش ماهی، مدیریت تغذیه نقش حیاتی دارد. حتی اگر مکان به درستی ساخته شود بدون تغذیه مناسب، سودآوری نخواهد داشت. انتخاب نوع غذا، مقدار جیره روزانه و دفعات غذا دهی بر اساس وزن ماهی اهمیت دارد. ماهی‌های کوچک تا ۱۰ گرم باید ۶ بار در روز تغذیه شوند، در حالی که ماهیان بزرگ‌تر ۱ تا ۲ بار غذا می‌گیرند.
تأمین غذا بیشترین هزینه تولید را دارد، بنابراین مدیریت بهتر در این بخش، سودآوری را افزایش می‌دهد. برای این منظور، باید میانگین وزن ماهی‌ها، تعداد آنها و دمای آب برای تعیین میزان غذا محاسبه شود. استفاده از مکمل‌های معدنی و ویتامینی نیز ضروری است.
غذادهی باید به گونه‌ای باشد که تمامی ماهیان به طور مساوی غذا مصرف کنند و از هدررفت غذا جلوگیری شود. غذا باید در محیطی خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شود و هنگام خرید، تاریخ تولید و مصرف آن بررسی گردد. بسته‌های غذا باید روی پالت چوبی قرار گرفته و انبار باید تهویه مناسبی داشته باشد.
شرایط مناسب آب برای ماهی قزل آلا پرورشی
- دما: بهترین دما برای پرورش قزل‌آلا ۱۵ درجه سانتی‌گراد است. محدوده مناسب ۱۲ تا ۱۸ درجه بوده و دمای بالاتر از ۲۴ درجه موجب تلفات می‌شود.
- pH: محدوده ایده‌آل بین ۶.۸ تا ۸.۴ است.
- اکسیژن محلول: نباید کمتر از ۵ میلی‌گرم در لیتر باشد. استفاده از هواکش ها برای افزایش اکسیژن توصیه می‌شود.
- شوری: میزان مناسب شوری ۱۰ PPM است. این ماهی تا ۳۰ PPM را تحمل می‌کند.
- شفافیت: آب باید شفاف بوده و امکان دیدن غذا را برای ماهی فراهم کند. میزان مواد معلق نباید از ۳۰ میلی‌گرم در لیتر بیشتر باشد.
اخبار مرتبط:
