یادداشت | مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان؛ آزمونی برای بازتعریف بازی قدرت
برخلاف تصور برخی محافل که مذاکرات را صرفاً تکراری از گذشته می‌دانند، شواهد نشان می‌دهد هر دو طرف به‌نوعی در حال بازبینی استراتژی‌های پیشین خود هستند. آمریکا درک کرده که فشار حداکثری نه‌تنها به اهداف ادعایی‌اش نرسیده، بلکه باعث تقویت مقاومت ساختاری در سیاست منطقه‌ای ایران شده است. از سوی دیگر، ایران نیز با درک واقع‌گرایانه از تحولات جهانی و الزامات تقویت ظرفیت‌های داخلی، به‌دنبال کاهش هزینه‌های فرساینده و استفاده هوشمندانه از فرصت‌های دیپلماتیک است.
فرشاد جهانمردی فعال سیاسی و اجتماعی در یادداشتی که در اختیار سایت مدارا قرار داد نوشت: مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا که قرار است به میزبانی عمان برگزار شود، فارغ از نتایج کوتاه‌مدت، یک رویداد مهم در روند پرنوسان روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای است. این گفتوگوها در شرایطی آغاز می‌شود که نه تنها خاورمیانه درگیر بازآرایی‌های امنیتی و اقتصادی پیچیده‌تری شده، بلکه نظم بین‌المللی نیز وارد مرحله‌ای از بی‌ثباتی و تغییرات شتاب‌زده گردیده است. در چنین فضایی، دیپلماسی دیگر صرفاً ابزارِ رفع بحران نیست، بلکه ابزاری استراتژیک برای بازتعریف نقش کشورها در معادلات آینده محسوب می‌شود.
برخلاف تصور برخی محافل که مذاکرات را صرفاً تکراری از گذشته می‌دانند، شواهد نشان می‌دهد هر دو طرف به‌نوعی در حال بازبینی استراتژی‌های پیشین خود هستند. آمریکا درک کرده که فشار حداکثری نه‌تنها به اهداف ادعایی‌اش نرسیده، بلکه باعث تقویت مقاومت ساختاری در سیاست منطقه‌ای ایران شده است. از سوی دیگر، ایران نیز با درک واقع‌گرایانه از تحولات جهانی و الزامات تقویت ظرفیت‌های داخلی، به‌دنبال کاهش هزینه‌های فرساینده و استفاده هوشمندانه از فرصت‌های دیپلماتیک است.
اهمیت این دور از مذاکرات نه در بازگشت به توافقات گذشته، بلکه در شکل‌گیری یک چارچوب تازه برای «تعامل مشروط و مرحله‌ای» است؛ الگویی که می‌تواند با اتکا بر منافع متقابل و احترام به خطوط قرمز، زمینه‌ساز یک رابطه مدیریت‌شده و قابل پیش‌بینی شود. نباید فراموش کرد که فضای بین‌المللی امروز دیگر با دوران برجام اول قابل مقایسه نیست؛ هم بازیگران تغییر کرده‌اند، هم انتظارات. در این میان، اگر ایران بتواند با حفظ اقتدار، از موضع ابتکار عمل وارد شود، امکان بازتعریف نقش منطقه‌ای‌اش نه‌تنها در تقابل با آمریکا، بلکه در تعامل با بازیگران نوظهور بین‌المللی نیز تقویت خواهد شد.
نقش راهبردی مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، در هدایت کلان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در این فرآیند، نقشی بی‌بدیل است. ایشان با درایت و شجاعت خود، همواره سیاست خارجی کشور را بر اساس اصول عزت، حکمت و مصلحت تنظیم کرده‌اند و مسیر دیپلماسی جمهوری اسلامی را با حفظ استقلال و اقتدار ملی پیش برده‌اند. این مذاکرات می‌تواند فرصتی برای آزمودن بلوغ دیپلماتیک ایران در چارچوب رهنمودهای حضرت آقا باشد؛ جایی که هر گام به‌دقت محاسبه شده و در جهت تحقق منافع بلندمدت ملت ایران برداشته می‌شود.
مذاکرات عمان، صرف‌نظر از نتیجه نهایی، فرصتی است برای آزمودن بلوغ دیپلماتیک تهران و واشنگتن. بلوغی که اگر با درایت و تدبیر همراه شود، می‌تواند نقطه عزیمتِ یک مسیر تازه در روابط خارجی ایران باشد؛ مسیری نه برای سازش، بلکه برای تثبیت نقش و نفوذ ایران در منطقه‌ای که به‌سرعت در حال تغییر است
اخبار مرتبط:
